Sol İlahiyat : Dini Soldan Okumak

“Her ütopyada, sol ilahiyatın izleri vardır. Gizlidir bu. Dünyevidir. İyilikçidir.
Dünyevi olanı, ilahi bir dille kurar. Vaadçidir. Ve aşkındır, şu anki maddi
koşulların aşılmasıyla varılacak bir yeri tarif eder. Felsefe ve bilim, bunun
parçalarını bulmaya çalışırken, semavi dinler, doğdukları zamanın bilgisini
ve felsefesini kapsayarak ütopyayı ilahi bir tüle sarar. Din, gerçeğin
üzerindeki tüldür. Peygamberler bu dili kullanarak varlığın ‘bütünsel’
olarak kavranmasına aracı olurlar. Parçalanmış maddeler dünyası ve
hayat algısı içinde, varlığın birliği ve onun parçalanmaz ruhu, ancak bir
kutsiyetle, bütünsel bir tülle ayakta durabilirdi.”
Burhan Sönmez
Sol/sosyalist düşüncenin ilahiyat felsefesiyle, teolojiyle temas noktalarını
yoklayan yazılar var elinizdeki derlemede. Dinin soldan bakarak “ifşası”
veya “teşhiri” ile yetinmeyen, ilahiyatın sorularıyla ve cevaplarıyla
muhataplıktan geri durmayan bir yaklaşımın örnekleri yer alıyor.
Dinin egemenlik ve tahakküm ilişkilerinin yeniden üretimindeki rolünü de,
ezilenlerin –sadece sabrına değil!- isyanına kaynaklık eden potansiyelini
de bilerek yürütülen bir tartışma bu. İslamiyet bağlamında mazlumlardan
söz edince, “ümmetin yetimleri” olarak Aleviler ve Kürtlerin durumunu
özellikle gözeterek… Ateizmin de neticede din üzerine düşünmenin bir
cephesini oluşturduğunu unutmamalı. Kitaptaki tartışmanın bir kutbunda
bir sol ilahiyat tasavvuru varsa, öteki kutbunda da Tanrısız-dinsiz bir ahlâk
arayışı duruyor.
Sosyalizmin, dinle ilgili de bir çift sözü var!
Derviş Aydın Akkoç, Şükrü Argın, Ayhan Bilgen, Tuncay Birkan, Tanıl Bora,
Yavuz Delal, Metin Kaygalak, Mehmet Kuyurtar, Murat Küçük, Ömer
Laçiner, Rosa Luxemburg, Sırrı Süreyya Önder, Kâzım Özdoğan, Görkem
Özizmirli, Burhan Sönmez ve Murat Utkucu’nun yazılarıyla...