Kanlı Mahabad'dan Aras'ın Kıyılarına

Fars gazeteci Necefkuli Pısyan'ın cepheden izlenimlerini aktaran “Kanlı Mahabad'dan Aras'ın Kıyılarına” adlı kitap çıktı. İlk baskısı 2001'de yapılan kitabın yeni baskısı eklerle genişletilmiş. 2004'te Erbil'deki bir patlamada hayatını kaybeden Şewket Şêx Yezdîn o dönemki olayların kronolojisi ve Mela Mustafa'yla birlikte savaşarak Aras nehrinden Sovyetler'e giden 500 Pêşmergenin isim listesini de hazırlamış.

Mahabad'da 1946 yılında kurulan ve şehrin adıyla özdeşleyen Kürdistan Demokratik Cumhuriyeti, nam-ı diğer Mahabad Kürt Cumhuriyeti, aynı yılın sonlarında yıkıldı. Cumhuriyetin yıkılmasıyla birlikte bütün İran ordusu Kürdistan'a yığıldı. İran'la anlaşma yolunu seçen ancak gene de idam edilen Cumhurbaşkanı Kadı Muhammed'in aksine, cumhuriyetin kuruluşunda önemli bir rol üstlenen Mela Mustafa Barzani İran ordusuna karşı koydu.

Dönemin önde gelen gazetelerinden "İttilat"ın muhabiri Necefkuli Pısyan, ordu birlikleriyle cepheye gitti ve savaş alanından haberler geçti. Nesnel olmasa da bu eşitsiz savaşı birçok boyutuyla gözler önüne serdi. Ve Mela Mustafa'nın 500 pêşmergesiyle İran ordusuna karşı büyük bir direnme savaşı vererek Aras Nehrinden Sovyetlere geçmesiyle sonuçlanan "uzun yürüyüş"ünün ilk adımlarına tanıklık etti.